Jednym z podstawowych zadań geologii jest analiza i badanie struktury skorupy ziemskiej i wskazywanie miejsc, gdzie eksploatacja złóż naturalnych jest opłacalna. Tak działa między innymi geologia inżynierska i jej odnoga, a więc geologia eksploatacyjna. Warto zatem poznać ich zadania i wskazać czym tak właściwie się zajmują i dlaczego są potrzebne.
Geologia inżynierska jest jedną z gałęzi geologii, która w sposób szczególny wskazuje na wykorzystanie złóż podziemnych. Ideą tejże odmiany geologii jest inżynieryjne badanie geologiczne dla wszystkich typów nowych budynków. Dlaczego jest to tak ważne? Przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo inwestycji oraz ze względu na sposób, w jaki terytorium może być wykorzystane w eksploatacji.
Geologia inżynierska zajmuje się badaniami w zakresie przebudowy i modernizacji istniejących budynków poprzez klasyfikację gleb i skał, ocenę ich wykorzystania oraz nadzór nad robotami ziemnymi. W zakres prac wchodzą tu także: ocena podatności gleby oraz kontrola zagęszczenia struktur wewnętrznych i przekroju podłoża i złóż podziemnych. Wśród zadań geologii inżynieryjnej można wskazać także praktyczne rozwiązywanie problemów ze stabilnością, m.in. składów, tam, stoków, nasypów czy wycięć, ale także eksploracja osuwisk.
Z kolei z eksploracją wiąże się dość specyficzna odmiana geologii. Geologia eksploracyjna zajmuje się przede wszystkim poszukiwaniami i eksploracją złóż, które znajdują się w ziemi. Pracę geologów w tym zakresie (przy prowadzeniu inwestycji, rzecz jasna) można określić jako typowo analityczną. Chodzi tu bowiem o obliczenia zasobów mineralnych, ocenę zakresu użyteczności złów w kontekście stanu zapasów państwowych.
Dodatkowym zadaniem geologii eksploracyjnej jest sporządzanie dokumentacji złóż podziemnych oraz opracowanie dokumentów do amortyzacji zapasów, w tym wniosku o amortyzację. Należy także otrzymać odpowiednie plany wykorzystania łożysk i plany rekultywacji, oraz modele przestrzenne łożysk, a to wszystko zawiera się w tzw. działalność doradczą w ramach geologii eksploracyjnej.